W razie porażenia prądem elektrycznym najważniejszą czynnością jest szybkie
uwolnienie porażonego spod działania prądu i udzielenie mu pierwszej pomocy.
Osoba ratująca musi dokonać wyboru metody i sposobu uwolnienia porażonego
spod działania prądu elektrycznego w zależności od warunków, w jakich nastąpiło
porażenie, mając przy tym na uwadze własne bezpieczeństwo oraz potrzebę natychmiastowego
uwolnienia porażonego.
Uwolnienie porażonego spod działania prądu elektrycznego o napięciu do 1 kV może się odbyć jedną z następujących metod:
- przez wyłączenie napięcia zasilającego
- przez odciągnięcie porażonego od urządzeń będących pod napięciem
- przez odizolowanie porażonego, uniemożliwiające przepływ prądu przez jego ciało.
Napięcie zasilające można wyłączyć poprzez:
- otwarcie właściwego łącznika lub usunięcie wkładki topikowej
- przecięcie przewodów od strony zasilania za pomocą narzędzi z izolowanymi rękojeściami, z zastosowaniem środków chroniących przed skutkami łuku elektrycznego (nie wolno stosować
tego sposobu w pomieszczeniach zagrożonych wybuchem)
- zwarcie przewodów od strony zasilania - sposób ten należy stosować tylko w liniach napowietrznych. Zwarcia wykonuje się za pomocą odpowiedniej zarzutki metalowej wcześniej
podłączonej do uziemionej konstrukcji (sposób stosowany przez wykwalifikowanych
monterów).
Porażonego można odciągać od urządzenia elektrycznego, gdyby wyłączenie
napięcia trwało zbyt długo. Można uwolnić porażonego, przy przepływie prądu
rażenia ręka - nogi, przez „odizolowanie go od ziemi” za pomocą materiału
izolacyjnego podsuniętego pod nogi porażonego.
Uwalniając porażonych spod działania prądu elektrycznego o napięciu do 1 kV, należy stosować następujący zasadniczy i dodatkowy sprzęt ochronny:
rękawice gumowe, kalosze, dywaniki, drążki, itp. W razie braku sprzętu ochronnego
można stosować jako materiał izolacyjny zastępczy: suche drewno, tworzywa
sztuczne, suche materiały tekstylne. Nie wymaga się stosowania sprzętu ochronnego
lub innych nie przewodzących materiałów tylko podczas wyłączania za pomocą
łączników i bezpieczników.
Uwolnienia porażonego spod działania prądu elektrycznego o napięciu powyżej 1 kV można dokonać przez:
- wyłączenie napięcia
zasilającego za pomocą wyłącznika (po tej czynności sprawdzić brak napięcia
i rozładować urządzenie, zachowując wymagane środki ostrożności)
- odciągnięcie porażonego
od urządzeń będących pod napięciem tylko za pomocą odpowiedniego sprzętu
ochronnego (mogą to wykonać tylko wykwalifikowani elektrycy).
Bezpośrednio po uwolnieniu porażonego spod napięcia należy:
- szybko zbadać go wstępnie, żeby ocenić:
- czy ma świadomość (przytomny lub nieprzytomny),
- czy oddycha i jak (zwolniony lub przyspieszony oddech świadczy o złym stanie porażonego - norma: 10 - 24 oddechy na minutę),
- czy pracuje serce i zachowana jest wydolność krążenia (bezpośrednio osłuchać okolicę serca na klatce piersiowej oraz zbadać tętna na tętnicy szyjnej). Jeżeli porażony
krwawi, trzeba zatrzymać krwawienie, zakładając opatrunek uciskowy,
- czy nie jest uszkodzony odcinek szyjny kręgosłupa (po upadku z wysokości),
- zdecydować, jaki ma być zakres doraźnej pomocy i sposób jej udzielenia.
Sposób ratowania zależy od stanu porażonego:
- gdy jest przytomny,
należy rozluźnić ubranie w okolicy szyi, klatki piersiowej i brzucha oraz
ułożyć porażonego wygodnie na prawym boku. Należy wezwać lekarza, a jeżeli
jest to niemożliwe, zaleca się przeniesienie lub przewiezienie porażonego
do lekarza,
- gdy jest nieprzytomny
i oddycha, należy ułożyć go na prawym boku (nie wolno na plecach!), okryć
np. kocem, wezwać lekarza i cały czas obserwować, gdyż może nastąpić zatrzymanie
oddechu,
- gdy jest nieprzytomny
i nie oddycha, należy położyć go na plecach, porozpinać uciskające części
garderoby, oczyścić jamę ustną z resztek jedzenia, zapewnić dopływ świeżego
powietrza, rozpocząć sztuczne oddychanie i masaż serca, gdy nie jest wyczuwany
puls, oraz wezwać pogotowie ratunkowe.
Rażonego człowieka można jeszcze uratować, jeżeli udzieli mu się skutecznej
pomocy przed upływem od 3 do 5 min, tzn. przed upływem czasu, jaki bez dopływu
tlenu może przeżyć kora mózgowa.
|
Pełny program kursu