Rawelin
W twierdzy bastionowej dzieło fortyfikacyjne zbudowane na planie trójkąta, usytuowane przed kurtyną. Spełniał rolę osłony kurtyny narysu bastionowego lub kojca w narysie poligonalnym. Działa ustawione na ławie artyleryjskiej rawelinu prowadziły ogień na przedpole wspólnie z artylerią bastionów.
Redan (dwuramiennik)
Odkryte od tyłu dzieło fortyfikacyjne o dwu czołach stykających się pod kątem 60-120 stopni, wykonanych w postaci wałów ziemnych osłoniętych fosą. Redan o małych rozmiarach i kącie rozwartym nazywano fleszem. Bardzo często redan wykonywano z barkami. Do I Wojny Światowej budowano redany jako pojedyncze (odosobnione) budowle fortyfikacyjne lub jako ciągłą linię umocnień łącząc poszczególne redany prostymi odcinkami wałów.
Redita
Budowla murowana zdziałobitniami, stanowiąca ośrodek fortu zwanego reditowym.
Reduta
Zamknięte dzieło fortyfikacyjne o narysie kolistym, kwadratowym lub wielobocznym, przystosowane do samodzielnej obrony. Redutę budowano często w kształcie lunety zamkniętej szyją. Reduty były szeroko stosowane do I Wojny Światowej.
Rokarda lub droga rokardowa
To droga wojskowa umożliwiająca przegrupowanie wojsk i sprzętu, biegnąca równolegle lub skośnie do linii umocnień względnie frontu.
Rondela lub rondel
Rodzaj bastei wysuniętej w przedpole i połączonej niekiedy z obwodem obronnym długą szyją, także barbakan.
Rów forteczny (fosa)
Sztuczne zagłębienie wokół twierdzy lub fortu, stanowiące zaporę dla szturmującego przeciwnika. Rów forteczny mógł być suchy lub napełniony wodą, broniony ogniem z kojców skarpowych lub kaponier. Na dnie suchego rowu mogły być ustawione zapory w postaci kraty fortecznej lub sieci kolczastej. Szerokość rowu miała utrudnić przerzucenie pomostu oraz umożliwić ostrzeliwanie wzdłuż z 2 lub 3 dział, stąd wynosiła zwykle 12 do 16 m, a w przypadku rowu napełnionego wodą - do 30 m. Z czasem szerokość została zmniejszona do 8-10 m. Głębokość ok. 8 m. Dno rowu miało spadek ok. 1/50 dla odprowadzenia wody. Udoskonalenie artylerii spowodowało, że zamiast muru skarpowego wykonywano stok skarpowy, przez co rów forteczny uzyskał przekrój poprzeczny trapezoidalny. Ponieważ rów forteczny stanowił przeszkodę także dla obrońcy przy podejmowaniu działań zaczepnych, po zewnętrznej stronie wykonywano stok i drogę ukrytą.
Ryzalit
Wysunięta przed lico muru część fasady budynku, wykusz.
|
Powrót do Twierdzy Kraków