A
Litera na 8 pozycji znaku wywoławczego.
Zob. Leksykon D-Star
Oznaczenie jednostki natężenia prądu (Amper).
Zob. Amper
Absorbcja
Osłabienie siły sygnału fali radiowej w wyniku refrakcji w warstwach jonosfery.
AC | Alternating Current
Prąd zmienny. W przypadku urządzeń z wbudowanym zasilaczem sieciowym oznacza gniazdo na tylnej ściance służące do podłączenia sznura sieciowego.
ACC(1)
Gniazdo na tylnej ściance urządzenia służące do podłączenia urządzeń zewnętrznych takich jak: wzmacniacz liniowy, automatyczny przełącznik/tuner antenowy, modem TNC lub inne urządzenia do realizacji transmisji cyfrowych.
ACC(2)
Gniazdo na tylnej ściance urządzenia służące do podłączenia urządzeń zewnętrznych takich jak: wzmacniacz liniowy, automatyczny przełącznik/tuner antenowy, modem TNC lub inne urządzenia do realizacji transmisji cyfrowych.
Regulacja wzmocnienia toru m.cz. Służy do ustalania poziomu odsłuchu w głośniku lub słuchawkach. Najczęściej występuje jako dwusekcyjna gałka AF/SQL z regulacją progu blokady szumów.
AFSK | Audio Frequency Shift Keying
System z wykorzystaniem emisji Hell, w którym bieli odpowiada częstotliwość podnośnej 1625Hz, czerni - 1925Hz, a przerwy (space) - 1260Hz.
AGC | Automatic Gain Control
Układ automatycznej regulacji wzmocnienia (ARW) odbiornika. Przycisk do włączania i wyłączania tej funkcji. Funkcja przydatna podczas odbioru słabych stacji w pobliżu silniejszych. W rozbudowanych urządzeniach występuje również gałka do ustalania wielkości stałej czasowej układu ARW. Podczas przeszukiwania pasma zmniejszamy stałą czasową obracając gałką w lewo, natomiast podczas odbioru znalezionej stacji zwiększamy ją kręcąc gałką w prawo. Funkcja ta jest wyłączona w przypadku pracy z emisją FM.
ALC | Automatic Level Control
Układ automatycznej regulacji wysterowania stopnia końcowego nadajnika. Układ nadajnika jest wzmacniaczem liniowym przeznaczonym do wzmocnienia sygnałów wejściowych proporcjonalnie i pracuje w liniowym zakresie swojej charakterystyki wejściowej. Jeśli sygnał wejściowy wyjdzie poza zakres liniowy wzmacniacza, wyjście wzmacniacza opuszczą zniekształcone przebiegi. Układ ALC redukuje automatycznie poziom stopnia wysterowania wzmacniacza mocy, aby ten transmitował wyłącznie czyste przebiegi bez zniekształceń.
ALE | Narrow band ALE mode
Światowy standard komunikacji na pasmach HF.
Zob. Strona główna ALE
ALE400 | Automatic Link Establishment
modulacja cyfrowa, stosowana w krótkofalarstwie.
Zob. Opis
Alfabet fonetyczny
Służy do literowania znaku, imienia itp. podczas łączności radiowych.
Zob. Alfabet fonetyczny
Międzynarodowa organizacja skupiająca radioamatorów prowadzących łączności satelitarne. Również nazwa satelity radioamatorskiego.
Zob. AMSAT A do Z
AMTOR | Amateur Microprocessor Teleprinter Over Radio
To system wymiany informacji znakowej z korekcją błędów. Zbudowanie takiego systemu jest możliwe pod warunkiem użycia specjalnego kodu. Kod ten zawiera informację nadmiarową, umożliwiającą rozróżnienie znaku błędnie odebranego od znaku odebranego prawidłowo.
W systemie AMTOR zastosowano 7-elementowy kod CCIR 476. Każdy znak składa się z czterech elementów '1' i trzech '0'. Stosunek jedynek do zer jest stały i wynosi 4:3. Jeżeli w znaku odebranym przez stację AMTOR stosunek będzie inny to znaczy że znak odebrano błędnie. W systemie AMTOR występują dwa sposoby wymiany informacji: ARQ (Automatic ReQuest - automatyczne żądanie potwierdzenia) oraz FEC
Zob. Opis w Wikipedii
ANARC | Association of North American Radio Clubs
Organizacja skupiająca radioamatorskie kluby nasłuchowców w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie
ANF | Automatic Notch Filter
Automatyczny filtr eliminujący (wycinający) niepożądane nośne w widmie sygnału odbieranego.
ANL
Automatyczny ogranicznik szumów.
ANT
Oznaczenie gniaza na płycie tylnej transceivera do podłączenia anteny zewnętrznej.
Często urządzenia posiadają kilka gniazd antenowych. Do przełączania anten służy odpowiedni klawisz lub klawisze. Przy urządzeniach jednozakresowych pozwalają na podłączenie np. anten dookólnych i kierunkowych lub o różnej polaryzacji. W przypadku urządzeń wielopasmowych często wystepują osobne gniazda do podłączenia anteny KF i 50 MHz, bądź osobne dla VHF i UHF.
Antena
Antena jest bardzo ważnym elementem na drodze fal elektromagnetycznych. W zależności jaką pełni funkcję w danej chwili, przekształca ona energię w.cz. na falę elektromagnetyczną (nadawanie) lub przekształca falę elektromagnetyczną w energię w.cz. (odbiór). Dodatkowymi elementami systemu antenowego są: linia zasilająca antenę, układy dopasowujące i układy pomocnicze (maszty, uziemienie, odciągi). W zależności od konstrukcji, anteny mogą mieć różne kształty i wymiary lecz wymiary te są zależne od częstotliwości (a co za tym idzie dlugości fali) na jakiej pracować będzie antena. Dlugość anteny jest wielokrotnością długości fali. Anteny są podstawowym składnikiem systemu antenowego i stacji radioamatorskiej.
Zob. dział: Anteny
Antena aktywna
Antena o małych wymiarach gabarytowych wyposażona we wzmacniacz antenowy o dużym wzmocnieniu. Przeznaczona do użytku wewnątrz pomieszczeń lub w trudnych warunkach terenowych.
Antena Delta Loop
Jest to antena jednobandowa w kształcie trójkąta.
Antena drutowa
Jest to antena wykonana z linki, drutu lub przewodu w izolacji i zawieszona poziomo albo ukośnie między obiektami (drzewa, budynki, maszty). Zwykle stosuje się linkę miedzianą o grubości 2-6mm.
Antena Ground Plane (GP)
Antena ground piane bywa stosowana najczęściej na UKF. Jest prosta i bardzo skuteczna do dalekich łączności, w płaszczyźnie poziomej ma dookólną charakterystykę promieniowania. Najprostsza ćwierćfalowa antena GP składa się z promiennika oraz z trzech lub czterech przeciwwag, które stanowią sztuczną płaszczyznę ziemi o długościach lambda/4. Rezystancja promieniowania takiej anteny wynosi w zależności od średnicy radiatora 30...35 Ohm. W celu dopasowania do kabla o typowej impedancji 50 Ohm rozgina się przeciwwagi do dołu pod kątem 135 stopni (pozwala to wyeliminować konieczność stosowania dodatkowych transformatorów dopasowujących).
Antena izotropowa
Istnieje tylko w teorii i promieniuje jednakowo we wszystkich kierunkach (charakterystyka kulista).
Antena kolinearna
Jest to antena pionowa składająca się z kilku elementów czynnych np. 3 x 5/8 fali, często w wersji dwupasmowej np. 2m/70cm.
Antena krzyżowa
Jest to antena do łączności satelitarnych w polaryzacji kołowej.
Antena Long Wire (LW)
Jest to najprostsza antena drutowa w postaci linki lub drutu rozpostarta pomiędzy oknem w pobliżu radiostacji a najbliższym budynkiem, słupem czy drzewem. Antena jest bezpośrednio podłączona do wejścia antenowego odbiornika a drugi biegun jest połączony z ziemią poprzez uziemienie obudowy radiostacji.
Antena magnetyczna
To antena w kształcie okrągłej pętli, do której otwartych końców dołączone sa kondensatory o zmiennej pojemności. Całość jest zasilana z mniejszej pętli podłączonej do nadajnika.
Antena odwrócone V (inverted V)
Jeżeli nie ma możliwości wysokiego zawieszenia poziomej anteny można postawić maszt a na nim zawiesić antenę w kształcie odwróconej litery "V". Wysokość masztu nie jest krytyczna, ale z praktyki wynika, że nie powinna być mniejsza niż 9-10 metrów. Kąt rozwarcia ramion dipola również nie jest krytyczny. Powinien mieścić się w granicach 90-120 stopni, ale kąty mniejsze również można z powodzeniem stosować.
Antena pozioma
Anteny poziome to z reguły dipole półfalowe (lambda/2) typu otwartego oraz typu zamkniętego, najczęściej stosowane w zakresie KF. Mają one znormalizowaną impedancję promieniowania (50-75 Ohm) dipole otwarte, 300 Ohm dipole zamknięte), co eliminuje konieczność stosowania odrębnego dopasowania do linii zasilającej i umożliwia zasilanie typowym kablem.
Charakterystyka promieniowania dipola półfalowego w płaszczyźnie poziomej ma kształt ósemki z maksimum przypadającym w kierunkach prostopadłych do anteny. Długości dipola wylicza się ze wzoru:
gdzie i - długość promiennika [m],
lambda - długość fali [m],
k - współczynnik skrócenia zależny od rezystancji promieniowania (smukłości dipola) - zawiera się w zakresie 0,86...0,98.
Antena Windom
Antena W3DZZ
Jest najpopularniejszą anteną drutową zawierającą tzw. trapy. Każde z jej ramion to równoległy obwód rezonansowy (odsprzęgacz) nastrojony na 7,050 MHz, zwany trapem.
Antena typu kwadrat
Antena typu Yagi
W zakresie UKF stosuje się również anteny dipolowe, tak zwane Yagi, w skład których wchodzą następujące elementy:
- wysięgnik,
- jeden lub więcej reflektorów,
- jeden lub więcej direktorów,
- radiator,
- system umożliwiający przekazywanie energii (dopasowanie gamma, dopasowanie beta, symetryzator).
Radiator działa tak, jak zwykły dipol półfalowy: otrzymuje z nadajnika prąd wielkiej częstotliwości, a jego wielkość jest dopasowana do częstotliwości pracy. Pozostałe elementy, direktory i reflektory, są nazywane elementami biernymi.
Poszczególne elementy anteny Yagi odbierają część energii emitowanej przez radiator, a ponieważ nie są z niczym połączone, reemitują ją z powrotem. W zależności od wzajemnego położenia danego elementu względem radiatora, ta wspólna emisja w danym kierunku albo się dodaje, albo odejmuje.
Efekt ten nazywa się zyskiem i określa własności kierunkowe anteny.
Elementy bierne mają inne wymiary niż radiator (direktory są zawsze krótsze od radiatora o około 5%, natomiast reflektory dłuższe o około 5...10%).
Antenna Switch
Przełącznik anten. Jest to urządzenie służące do przełanczania kilku anten do wejścia transceivera. Spotyka się przełączniki ręczne kompaktowe lub dwuczęściowe tzw. Antenna Selector. Właściwy przełącznik jest hermetyczny i montowany na maszcie antenowym, natomiast część sterująca jest przy transceiverze i steruje przełącznikiem poprzez kabel.
Antenna Tuner (AT)
Jest to automatyczna skrzynka antenowa wbudowana w transceiver lub jako urządzenie zewnętrzne. Przeważnie jest sterowana wprost z transceivera osobnym kablem poprzez odpowiednie gniazdo na płycie tylnej transceivera.
APF | Audio peak filter control
Filtr o bardzo wąskiej charakterystyce (około 30 Hz w punktach -3 dB) stosowany w telegrafii do wyodrębnienia słabych sygnałów stacji pracujących w CW.
APRS | Automatic Packet Position Reporting System
System automatycznego raportowania pozycji APRS został stworzony przez Bob'a Bruninga WB4APR celem śledzenia przemieszczających się stacji radiowych wyposażonych w odbiorniki GPS. Obenie wykorzystuje się go do transmisji danych telemetrycznych, komunikacji oraz przesyłu dźwieku i obrazu. APRS wykorzystuje standard AX25 do transmisji danych, tak więc istnieje możliwość wykorzystania bezpośrednio sprzętu używanego do Packet Radio. Obecnie niektóre fabryczne transceivery wyposażone są w wbudowany kontroler wraz z oprogramowaniem APRS, np. handy TH-7D Kenwood'a.
Zob. APRS Main Page
ARQ
Jest rodzajem pracy umożliwiającym bezbłędne przekazanie tekstu. Pracę rozpoczyna pierwsza stacja, nadając grupę złożoną z trzech znaków w kodzie AMTOR, następnie wyłącza się na krótki okres, oczekując na potwierdzenie nadane przez stację przeciwną. Obecnie stacja AMTOR stała
się bardzo popularna, jest powszechnie używana miedzy innymi ze względu na istniejącą sieć stacji APlink. Są to BBS'y pracujące na falach krótkich.
ARRL | American Radio Relay League
Narodowa organizacja radioamatorska w USA.
Zob. ARRL Homepage
ASC | Automatic Simplex Checker
Funkcja automatycznej kontroli wejścia przemiennika. Podczas włączenia monitoruje automatycznie poziom sygnału na wejściu przemiennika. Jesli sygnał stacji jest odpowiednio silny, na wyświetlaczu transceivera pokazuje się mrugająca ikonka, która wskazuje, że możliwa jest łączność na częstotliwości direktowej.
ATT | Attenuator
Przycisk tłumika. Użycie tłumika powoduje osłabienie sygnałów zakłócających odbieraną częstotliwość pochodzącyą od stacji pracujących blisko odbieranej częstotliwości lub silnych pól elektrycznych emitowanych przez bliską stację radiową.
W rozbudowanych urządzeniach mamy możliwość wyboru kilku wielkości tłumień np. 6dB, 12dB, 18dB.
ATV | Amateur Television
Telewizja amatorska znana jako Fast Scan Television.
Zob. HAM TV
ATU | Antenna Tuning Unit
Urządzenie (tzw. skrzynka antenowa) włączone pomiędzy nadajnikiem lub odbiornikiem a anteną służące do dopasowania impedancji wyjściowej radia do oporności anteny w celu wypromieniowania przez antenę maksymalnej mocy, jak również zapobieżeniu szkodliwego wpływu tzw. fali odbitej na obwody wejściowe.
Zob. Antenna Tuner (AT)